Khi các tia sáng phát ra từ các nguồn sáng (chẳng hạn như mặt trời hoặc ánh sáng nhân tạo) trực tiếp đến thành phần phía trước của ống kính máy ảnh, chúng có thể phản xạ và bật ra các thành phần thấu kính khác nhau, màng chắn và thậm chí là khỏi cảm biến, có khả năng làm giảm chất lượng hình ảnh và tạo ra các đối tượng không mong muốn trong hình ảnh.
Được biết đến nhiều hơn với tên gọi “Lens Flare”, hiệu ứng này có thể tác động đến hình ảnh theo một số cách: nó có thể làm giảm đáng kể độ tương phản của hình ảnh bằng cách tạo ra các điểm mờ ở các màu khác nhau, nó có thể thêm quầng sáng hình tròn hoặc bán nguyệt hoặc các hình dạng bán trong suốt với nhiều cường độ màu khác nhau. Tuy nhiên, hiện tượng lóa sáng không phải lúc nào cũng là điều không mong muốn trong nhiếp ảnh – đôi khi nó được sử dụng một cách sáng tạo để thêm các yếu tố nghệ thuật vào ảnh. Trên thực tế, ống kính lóa thường được cố tình thêm vào các bộ phim và trò chơi máy tính để thêm cảm giác chân thực và tăng trải nghiệm hình ảnh của người xem.
Để giúp quyết định xem có nên sử dụng hiện tượng lens flare (lóa sáng) trong hình ảnh hay không, bạn nên hiểu lý do tại sao nó xảy ra. Chúng ta hãy xem xét các nguyên nhân gây ra flare một cách chi tiết, sau đó thảo luận về cách sử dụng, giảm bớt hoặc có thể hoàn toàn tránh nó.
Flare là gì?
Trong nhiếp ảnh, flare ( lóe sáng ) là hiện tượng ánh sáng khi đi qua ống kính bị phân tán theo cách không mong muốn. Hiện tượng này xảy ra trong nội bộ ống kính, bắt nguồn từ các nguồn sáng mạnh bên ngoài trường nhìn của ống kính. Các tia sáng mạnh đi vào ống kính và liên tục phản xạ giữa các thấu kính khiến chúng đến và hội tụ trên cảm biến không theo theo một quy trình thông thường. Chính vì phản xạ hỗn loạn trong hệ thống quang nên nó ảnh hưởng đến định hình đường đi của các tia sáng khác. Hậu quả là tạo nên một vệt sáng cùng các hình đa giác làm mờ nhòe, suy giảm độ tương phản và thậm chí làm mất hết chi tiết của hình ảnh.
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng Flare
Hiện tượng này xảy ra do có một luồng ánh sáng mạnh từ bên ngoài tầm nhìn của ống kính chiếu vào. Khi đó các tia sáng sẽ đi qua ống kính và gây ra sự phản xạ liên tục giữa các thấu kính bên trong. Khiến các tia sáng đi sai đường và không hội tụ trên cảm biến theo một quy luật nào cả. Chính điều này đã dẫn đến hiện tượng Flare.
Điều kiện để xảy ra hiện tượng lóe sáng là phải có ánh sáng cường độ mạnh (lớn hơn ánh sáng khúc xạ) chiếu vào ống kính. Nguồn sáng này có thể là ánh sáng mặt trời, hay bóng đèn pha…
Các yếu tố ảnh hưởng đến Flare
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kết quả flare của một bức ảnh, trong đó bao gồm:
- Số lượng thấu kính bên trong ống kính: Nếu thiết kế quang học của ống kính có càng nhiều thấu kính thì hiệu ứng flare càng xuất hiện nhiều hình đa giác.
- Tiêu cự ống kính: Một ống kính có tiêu cự càng dài sẽ càng dễ gây ra hiện tượng flare bởi khả năng khuếch đại của nó.
- Thiết kế ống kính: Hầu hết những ống kính mới hiện nay đều được trang bị tính năng hạn chế phản chiếu nhờ có thêm các lớp phủ chống lóa hoặc thiết kế thấu kính trước thụt vào…
- Bộ lọc Filter: Sử dụng kính lọc là một trong những phương pháp được dùng để giảm thiểu hiện tượng lóa sáng xuất hiện trong ống kính. Tuy nhiên, nếu sử dụng các loại kính lọc chất lượng thấp sẽ làm giảm bớt các tia sáng tốt đi vào ống kính, từ đó làm giảm chất lượng hình ảnh.
- Lens dính bụi, bẩn: Đây cũng là một trong những yếu tố làm gia tăng hiện tượng lens flare cho khung hình của bạn. Vì vậy để hạn chế gặp phải tình trạng này, hãy lưu ý bảo quản chiếc ống kính của mình khỏi bụi bẩn và giữ nó sạch nhất nhé.
Phân loại Flare
Do có nhiều yếu tố tác động đến Flare nên hiện tượng này cũng được phân ra nhiều loại, bao gồm:
Veiling Flare: Hiện tượng flare này xuất hiện khi ánh sáng có cường độ cao chiếu ngoài góc nhìn của ống kính máy ảnh. Khi đó chủ thể trong bức hình của bạn sẽ bị mờ nhòe, khó nhìn rõ do bị luồng ánh sáng làm chói hay đôi khi có những hình còn bị mất hết chi tiết và phải bỏ đi vì không sử dụng được. Tuy nhiên, cũng với loại flare này nếu biết chụp ở một góc vừa đủ, cường độ ánh sáng hợp lý, chọn một chiếc ống kính có tiêu cự và chất lượng quang học tốt, bạn vẫn có được bức hình với hiệu ứng flare ấn tượng.
Ghosting Flare: Đây là hiện tượng lóa có sự xuất hiện của một chuỗi các hình đa giác và các vết sọc sáng kéo dài. Điều này làm giảm độ tương phản về màu sắc của khung hình, khiến chủ thể xuất hiện mờ nhạt, kém nổi bật. Đối với hiện tượng Ghosting Flare này, hình dạng và kích thước của các ghosting là không giống nhau, chúng phụ thuộc vào số thấu kính và số lá khẩu được thiết kế bên trong ống kính. Nếu chiếc ống kính đó càng chứa nhiều thấu kính thì đồng nghĩa với việc các hình đa giác sẽ xuất hiện càng nhiều bởi các tia sáng sẽ phản xạ liên tục giữa các thấu kính và đi lệch khỏi quỹ đạo nhiều hơn.
Red dot/Sensor Flare: Đây là trường hợp xảy ra khi các ánh sáng cực mạnh chiếu trực tiếp vào ống kính. Sau khi chùm sáng đi vào ống kính rồi đến cảm biến, tại đây xảy ra sự phản xạ qua lại của tia sáng giữa cảm biến và các thấu kính bên trong. Điều này tạo ra các vệt đỏ rõ rệt trên bức ảnh.
Ứng dụng Lens Flare vào nhiếp ảnh
Có thể thấy Flare là hiện tượng mà nhiều người không mong muốn bởi nó thường gây ra sự khó chịu về thị giác cho người nhìn, cũng như làm suy giảm chất lượng hình ảnh, khiến người chụp khó truyền tải được hết nội dung qua bức ảnh đó. Tuy nhiên, ở một khía cạnh khác nếu biết tận dụng các hiệu ứng của Flare một cách hợp lý bạn sẽ có những bức ảnh đặc biệt ấn tượng.
Lens Flare tăng độ chân thực cho cảnh quay
Một trong những mẹo giúp bạn có những cảnh quay chân thực là sử dụng hiệu ứng flare. Tuy nó là một sai khuyết về thị giác do ánh sáng mạnh phản chiếu gây ra nhưng người nhìn sẽ cảm thấy rằng điều đó trông có vẻ thực tế hơn.
Truyền tải cảm xúc rõ nét hơn
Để truyền tải cảm xúc sắc nét qua những bức hình bạn có thể đưa vào đó hiệu ứng flare. Khi đó, bức hình sẽ hướng người xem đến đúng điểm cần lột tả cảm xúc nhất, giúp các nhiếp ảnh gia truyền tải nội dung câu chuyện thành công.
Ảnh chụp với hiện tượng Flare ấn tượng
Tuy nhiên, không phải hiện tượng flare nào cũng mang lại hiệu ứng tốt. Nếu lạm dụng nó quá mức, bức hình của bạn sẽ trở nên rối mắt, thiếu điểm nhấn bởi quá nhiều hiệu ứng thị giác được sử dụng. Vì vậy, thường flare sẽ được các nhiếp ảnh gia thêm vào trong quá trình hậu kỳ hơn là chỉnh và chụp trong thực tế.
Xử lý hiện tượng Flare bằng cách nào?
Nếu bạn không muốn Flare xuất hiện trong bức ảnh của mình thì có thể áp dụng các biện pháp sau đây để loại bỏ nó.
- Dùng Lens Hood: Đây là phụ kiện hỗ trợ tích cực giúp che bớt một lượng ánh sáng không cần thiết đi vào ống kính, giúp giảm hiện tượng flare hiệu quả. Hoặc bạn cũng có thể sử dụng tay hay các vật liệu đơn giản khác như giấy để cản bớt lượng ánh sáng gắt có thể gây hiện tượng lóe sáng.
- Sử dụng ống kính có chất lượng quang học tốt: Những ống kính có chất lượng quang học tốt sẽ được phủ các lớp phủ chống lóe sáng cực hiệu quả, như vậy bạn sẽ không cần phải lo bức hình của mình gặp hiện tượng này nữa.
- Lựa chọn ống kính Prime: Ống kính một tiêu cự có xác suất xảy ra hiện tượng flare thấp hơn hẳn so với ống kính zoom đa tiêu cự.
- Chọn góc chụp, bố cục khung hình hợp lý: Thay đổi vị trí nguồn sáng trong bức ảnh. Lựa chọn các góc chụp với bố cục tối ưu nhất sao cho các chùm sáng cường độ cao không chiếu vào ống kính trực tiếp.
Tóm lại, hiện tượng Flare tốt hay không tùy thuộc vào từng hoàn cảnh chụp, tùy thuộc vào ý đồ của từng nhiếp ảnh gia. Nếu để flare tự nhiên thì rất có thể bức ảnh của bạn không thể sử dụng, còn nếu biết vận dụng flare một cách sáng tạo thì bạn sẽ có những bức ảnh với chủ thể cực kỳ ấn tượng. Còn chần chừ gì, hãy thể hiện tay nghề của mình với hiệu ứng này ngay nhé!
Tham khảo: photographylife
